Bitkilerin yetiştirileceği toprakların kimyevi, fiziki ve biyolojik niteliklerini ortaya koymak adına gerçekleştirilen toprak analizi; tarım alanında randımanın artması ve sürdürülebilir ziraat uygulamaları için büyük önem taşıyor.
Toprak Analizinin Amacı
Toprak analizlerinin temel amacının; tarım faaliyeti gerçekleştirilecek olan toprağın talep ettiği gübre miktarı ve cinsinin tespit edilmesi ve bu doğrultuda bitkilerin gelişim sürecini optimum hale getirecek bitki besleme programının devreye sokulması olarak gösteriliyor.
TOPRAK ANALİZİNİN BAŞLICA ETAPLARI
Besin Maddelerinin Tespit Edilmesi
Toprak analizleri, bitkilerin büyütüleceği toprak sahanın içerisinde barındırdığı potasyum, kalsiyum, fosfor, azot ve öteki elementlerin miktarını belirleyerek, toprağın tarım bakımından besleyici özelliklerini ortaya koyuyor. Toprak içinde yer alan besin maddesi miktarının tespiti söz konusu toprağın tarıma uygunluğunu veya besleyicilik bakımından zengin ya da fakir olarak nitelendirilmesini sağlıyor.
Toprağın Asidik değer (pH derecesi) Bakımından Değerlendirilmesi
Toprak içerisine ekilen ya da dikilen bitkilerin gelişmesi ve toprakta yer alan besinleri emme kapasitesi, yetiştirme toprağının asidik derecesiyle doğru oranda seyrediyor. İçeriği bazik veya asidik olan topraklar, bitkilerin yeterince beslenmesini engelleyebiliyor. Tarımla uğraşan çiftçiler, tarım arazilerinin pH derecesini gösteren raporlar neticesinde yetiştirecekleri ürünlere karar verebiliyor.
Toprak Yapısının Belirlenmesi
Temelde yetiştirme toprağının fiziksel yapısını değerlendirmek üzere gerçekleştirilen toprak analizi; bahse konu olan toprağın tınlı, killi veya kumlu bir yapıda olduğunu ortaya koyuyor. Toprak yapısı analizi tarım arazisinin su tutma yeteneği, drenaj kapasitesi ve hava geçirgenliği gibi önemli özellikleri hakkında bilgi sahibi olunmasına imkân veriyor. Bir yetiştiricinin ziraat arazisinin toprak yapısı hakkında yeterli enformasyona sahip olması, özellikle güçlü kökleri olan, sıhhatli bitkiler büyütmesinin önünü açıyor.
Toprağın Organik Madde Oranının Ölçülmesi
Yetiştirme toprağının organik madde içeriğinin belirlenmesi adına yapılan bu toprak analizi türü, esas olarak tarım yapılacak toprağın organik madde bakımından yeterliliğini tespit etmeyi amaçlıyor. İçeriği organik madde bakımından zengin olan topraklar, diğer toprak tiplerine oranla daha verimli olurken, su tutma kapasitesi de daha yüksek oluyor.
Toprak Analizi Göz Önünde Bulundurulmadan Gübreleme Yapılmasının Sakıncaları
Bitkinin talep ettiği miktardan fazla bitki besiniyle buluşturulması, mahsulün kalitesini ve randımanını olumsuz etkiliyor. Yine aşırı gübrelem, toprakta yer alan öteki besin maddelerinin alımına da engel oluyor.
Bitkinin ihtiyacından az miktarda gübrelenmesi durumunda ürünlerin kalitesi ve verimliliği düşebiliyor.
Yanlış mevsimde, yanlış türde ve oranda gübre kullanımı bitkilerin verimini düşürebiliyor. Yanlış bitki besini kullanımı bütçe bakımından da çiftçileri zarara uğratabiliyor.
Doğru Toprak Numunesinin Önemi
Toprak analizi sonuçlarının beklenen yararlara ulaşabilmesi adına toprak numunelerinin mutlaka kurallarına uygun biçimde elde edilmesi gerekiyor. Usulüne uygun alınmamış bir toprak numunesi, ileri seviye teknolojiye sahip aletlerle, çok incelikli bir şekilde analiz edilse bile sonuçları etkili olmuyor. Bu nedenle ideal numune alımı büyük önem taşıyor. Öncelikle tarlalardan veya bahçelerden toprak numunesi alırken, numunenin, söz konusu tarlayı ya da bahçeyi iyi temsil ettiğinden emin olmanız gerekiyor. Çünkü laboratuvarda analiz edilen küçük toprak parçası numunesinden elde edilen sonuçlara göre çok büyük bir tarım sahasının hakkında fikir sahibi olunuyor ve bu sonuçtan yola çıkılarak çeşitli uygulamalar yapılıyor.
Hangi Alanlardan Toprak Numunesi Alınmaz
Tahıl ürünlerinin dövülerek, tanelerinin samanlardan ayrılma işlemlerinin yapıldığı, sert yapıdaki topraklardan
Anızların yakıldığı, kül kalıntıları bulunan topraklardan
Tarlaların yükseltili bölümlerinden veya içinde su birikmesi muhtemel çukur kısımlarındaki topraklardan