Tarım ürünlerinin gelişim süreçleri içerisinde ihtiyaç duyduğu en önemli unsurlardan birisi olan su; genellikle akarsular, göletler, kuyular veya şehirlerin su şebekeleri üzerinden temin ediliyor. Sulama için kullanılan suyun kimyevi ve fiziki niteliklerinin incelenmesi ile bitki ve toprak sıhhatine olan uygunluğunun değerlendirilmesi işlemi ise sulama suyu analizi olarak isimlendiriliyor. Sulama suyu analizi sonucunda değerlendirilen suyun, sulama amacıyla kullanmaya uygun olup olmadığına dair bir yargıya varılabiliyor.
Sulama Suyu Analizi Ne İçin Yapılır?
Ziraat alanında kullanılacak sulama suyunun içeriğinde yer alan tüm maddelerinin miktarlarıyla beraber bilinmesi, tarım toprağının verimliliğini sağlamak adına büyük önem taşıyor. Bitki yetiştirme süreci içinde gözlemlenen gerileme ya da duraklamada, sulama suyunun niteliğinin etkili olduğu biliniyor. Sulama suyunun yeterince kaliteli olmaması, söz konusu su ile sulama işlemine tabi tutulan tarım arazilerinin zaman içerisinde tuzluluk oranında artışa sebep oluyor ve verimliliğe negatif etki ediyor. Bu sebeple herhangi bir kaynaktan elde edilen bir suyun sulama suyu olarak kullanılıp kullanılamayacağına ilişkin önceden bilgi edinilmesi uzun vadede başarılı sonuçlar elde etmek isteyen yetiştiricilerin işlerini kolaylaştırıyor. Doğru sulama suyu seçimi, bitkilerinizi beslemek için yararlandığınız gübrelerin etkinliğinin artmasına katkı sağlarken, toprağınızdan aldığınız randımanı da olumlu anlamda etkiliyor.
Sulama Suyu Analizi İçin Alınacak Örneğin Önemi
Su analizi yapılmak üzere kullanılacak olan sulama suyu numunesinin örnek alınan su kaynağının tamamını temsil etmesi, analiz sonuçlarının sağlıklı şekilde elde edilmesine olanak sağlıyor. Metoduna uygun biçimde alınmayan sulama suyu örneği tüm kaynağı temsil etmeyeceğinden, sarf edilen efor, geçirilen zaman ve harcanan para maalesef boşa gitmiş oluyor.
Sulama Suyu Numunesi Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Örneklerin, akarsu kaynaklarının durgun olmayan kısımlarından ve bilhassa suyun debisinin en yüksek olduğu bölümün orta kısımlarından alınması tavsiye ediliyor.
Göl gibi durağan seyreden su kaynaklarından numune alırken sığ bölgelerden, derin bölgelerden ve ortalama derinlikteki bölgelerden su örneği alınması, doğru sonuçlara ulaşmak adına büyük önem taşıyor.
Kuyu suyu gibi tulumba kullanılarak yeryüzüne çıkarılan su kaynaklarından örnek elde ederken ilk etapta tulumbanın ya da onunla aynı görevi yapan motopompun 16-21 dakika süreyle boşa çalıştırılması ve daha sonra numune alınmasının daha faydalı olduğu biliniyor.
Örnek olarak laboratuvar analizi için gönderilecek suyun miktarı en az 1,5 ila 2 litre arasında olması gerekirken, alınan numunenin cam veya plastik (polietilen) maddelerinden üretilmiş saklama kaplarında taşınması ideal bir uygulama olarak gösteriliyor.
Numune alınan kabın, işlemler öncesinde en az 6-7 kez iyice durulanması ve içine su örneği konduktan sonra kabın kapağının sıkıca kapatılması, süreç içerisinde ortaya çıkabilecek sorunları en aza indirecek işlemler olarak değerlendiriliyor.
Çoğunlukla sulama suyu numunesinin şişelenmesi ile laboratuvar analizi arasındaki sürenin kısa tutulması, analiz sonuçlarının yüksek güvenilirliğe sahip olmasına imkân veriyor. Sulama suyu örneklerinin alınmasının üzerinden uzunca bir süre geçtikten sonra analize tabi tutulması, içinde meydana gelebilecek kimyevi ve biyolojik dönüşümler sebebiyle sağlıklı bir durum olmuyor. Tüm bu nedenlerle su numunelerinin alınması, şişelenmesi, taşınması ve analize tabi tutulması arasında geçen sürenin asgari miktara indirilmesi gerekiyor.
Sulama suyu analizinde sonuçların güvenilirliğine etki eden bir başka önemli faktör ise numunenin etiketlenmesi olarak karşımıza çıkıyor. Çeşitli kaynaklardan toplanan her su örneği için numune kapları ve numune şişeleri üzerine elzem olan açıklamaların yazılabileceği bir etiket yapıştırılıyor. Böylece numunelerin diğer numunelerden kolayca ayrıştırılması sağlanıyor. Genellikle etiketlerde numune kaynağı (göl, akarsu, şebeke suyu vb.), numunenin alındığı adres, numunenin alındığı tarih ve numuneyi alan kişinin ismi yer alıyor.