Mahsullerin, peyzaj bitkilerinin ve çimlerin yetiştirilmesine destek olmak adına, araziye kontrollü ölçüde su getirilmesi faaliyeti, sulama olarak isimlendiriliyor. Sulamaya ihtiyaç duyulmasındaki temel neden ise nebatların gereksinim duyduğu su miktarına kar ve yağmur gibi doğal yağış tipleri ile ulaşamaması olarak gösteriliyor. Dünya tarihi içerisinde 5.000 yıllık bir maziye sahip olan sulama işleminin, uygulandığı ilk günden, hali hazırdaki zamanımıza değin farklı toplumların katkılarıyla gelişim gösterdiği biliniyor. Tarım faaliyetleri gerçekleştirmek için elzem olan ortalama yağış miktarının altında seyreden, kurak bölgelerde bozulan toprak yapısının ıslah edilerek yeniden bitki ekilecek hâle getirilmesinde de fayda sağlayan sulama faaliyeti, buna ek olarak tarım ürünlerinin karşı karşıya kaldığı don tehlikesini engellemek için de kullanılıyor. Sulama yaparken, çiftçilerin en fazla dikkat etmesi gereken hususlar arasında sürdürebilirlik ve doğa dostu yaklaşım üst sıralarda yer alıyor. Günümüzde yaban hayatında asgari tahribata yol açacak ve azami derecede yarar sağlayacak sulama gerçekleştirebilmek adına sürekli, kendini yenileyen sulama sistemleri bulunuyor.
Sulama Sistemleri
Yüzey Sulama Sistemi Esas biçimde dört alt kategoriye ayrılan yüzey sulama sisteminin çeşitleri şu şekilde sıralanıyor; Salma Sulama Sistemi/
Sulama suyunun tarla yakınlarında biriktirildiği noktadan oluşturulan tarla başı kanallar vasıtasıyla rastgele, serbest biçimde tarla üzerinde yayılması prensibine dayanan salma sulama sistemleri, sulama yöntemleri içerisinde en az verim sağlayan sulama tipi olarak kabul ediliyor. Bu sulama çeşidi aracılığı ile tarlanın tüm noktalarını eşit şekilde su ile buluşturmak zor görülüyor. Ülkemizde kullanım sahası nispeten sınırlı olan salma sulama sistemi, bilhassa yıl boyunca aldığı yağışlar nedeniyle su sıkıntısı yaşamayan Karadeniz bölgemizde işçi maliyetinden kaçınmak adına tercih ediliyor.
Uzun Tava Sulama Sistemi
Ekseriyetle ülkemizde ekimi çokça yapılan hububat, baklagiller ve muhtelif benzerlerinin yetiştirilmesi sürecinde iyi bir seçenek olarak gösterilen uzun tava sistemi uygulanırken, öncelikle tarım arazileri düzleştiriliyor ve daha sonra birbirleri ile aynı düzlemde olacak şekilde seddeler yardımıyla ayrılıyor. Depolandığı noktadan itibaren manipüle edilen sulama suyu, iki eşit parçaya ayrılan seddeler arasında yol alarak, arazinin en son kısmına kadar akıyor. Böylece sulama suyu, tarım faaliyeti yürütülen sahayı baştan aşağı dolaşmış oluyor.
Sıradan Tava Sulama Sistemi
Göllendirme olarak da anılan sıradan tava sulama yöntemi, genellikle eğim seviyesinin az olduğu düz veya düze en yakın olan ince yapıdaki toprakların sulanması için kullanılıyor. Söz konusu sulama sistemine en sık rastladığımız yerler ise meyve bahçeleri ile çeltik arazileri oluyor.
Karık Sulama Sistemi
Mısır, ayçiçeği ve pamuk gibi nebati yağ üretiminde değerlendirilen bitkilerin yetiştirildiği tarım arazilerinin sulanması için sıkça tercih edilen karık sulama sistemi, eğim doğrultusunda mahsuller arasında açılan küçük sulama kanalları (karık) üzerinden sulama yapılması esasına dayanıyor.
Basınçlı Sulama Sistemleri Yağmurlama Sulama Sistemi
Sulama suyunun natürel yağış cinslerinde olduğu biçimde toprakla buluşturulmasını amaçlayan yağmurlama sulama sistemi, basınçlı sulama sistemleri arasında sınıflandırılıyor. Kapalı su borularında taşınan sulama suyunun püskürtücüler yardımıyla toprağa serpildiği bir yöntem olarak göze çarpan yağmurlama sulama sisteminde, söz konusu basınçlı sistemin işlerliğini sürdürmesi adına ekseriyetle basınç pompalarından yararlanılır. Yağmurlama sulama sisteminin genellikle engebeli tarım arazilerinde tercih edildiği biliniyor.
Damla Sulama Sistemi
Tarım faaliyetlerinde yüksek verim almak adına gerçekleştirilen sulu tarım (entansif tarım) işlemlerinde kullanılmak üzere geliştirilen damla sulama sistemi, su israfını önlemesi ve tasarruf sağlamasıyla da dikkat çekiyor. Damla sulama sistemi, toprağın yüzey kısmına ve toprağın altındaki sığ noktalara konumlandırılan minik boyuttaki deliklerin katkılarıyla rafine haldeki sulama suyunun, toprağın üst ve alt kısmına ulaşmasını kendine gaye ediniyor. Sözünü ettiğimiz sistemde, düşük basınç kullanılarak sulama suyu tüm bitkilere rahatça ulaştırılabiliyor. Bununla birlikte, bitkilere verilecek olan bitki besinleri de bu sistemin yardımıyla suya karıştırılarak uygulanabiliyor (Fertigation).