Moraceae (Dutgiller) familyasının Ficus cinsine mensup olan kauçuk çiçeği, gösterişli yaprakları ile dikkat çekerken yaprak dökmeyen bir tropik ağaç türü olarak biliniyor. Güney Çin, Güneydoğu Asya ve Endonezya civarındaki tropikal bölgelere has olan kauçuk çiçeği, Türkiye'de Akdeniz Bölgesi, Ege Bölgesi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin batı kısmında Gaziantep ve Kilis yörelerinde yetiştiriliyor. Sıcak ve nemli ortamları seven kauçuk çiçeği don olayına karşı dayanıksız olduğundan karasal iklim şartlarında yaşamını devam ettiremiyor. Çiçeğe ismini veren kauçuk sözcüğünün kökeni, Güney Amerika kıtasındaki yerel bir kabile olan Keçuyaların ana dilinde bulunan ‘’kauchuk’’ kelimesine dayanıyor. Söz konusu sözcüğün ise içerdiği mana hayli enteresan. Kelime anlamı ağlayan ağaç olan kauçuk bitkisinin gövde yapısında sıvı bir bölüm bulunuyor. Bununla birlikte, bilimsel olarak Ficus Elastica ya da Ficus Robusta olarak tanımlanan kauçuk çiçeğinin isim babası damarlarında bulunan süt beyazı lateks dokusu oluyor.
İç mekanlarda çokca tercih edilen bir dizi kauçuk çiçeği çeşidi buluyor; bunlar arasında en yaygın olanı Ficus Elastica Decora olmak üzere sıkça yetiştirilen diğerleri ise Ficus Elastica Robusta ,Ficus Elastica Black. Ficus Elastica Tineke, Ficus Elastica Burgundy Ficus Elastica Ruby olarak sıralanıyor. Kauçuk çiçeklerinin görüntüsünü seven fakat yeterli alanı bulunmayan bitki severler ise Ficus Elastica Congesta tarzı kompakt türleri tercih ediyorlar.
Kauçuk Çiçeğinin Özellikleri
Her mevsim aynı görünümünü koruması ile dikkatleri üzerine çeken kauçuk çiçeği, oval ya da kalp şeklinde olan geniş ve parlak yapraklarıyla iç mekan bitkileri arasında popüler bir konumda yer alıyor.
Çabuk gelişim gösteren bir bitki türü olarak tanımlanan kauçuk bitkisi yetişkinlik döneminde 2-3 metre boyuna ulaşabiliyor. Yine iyi bakıldığı takdirde kauçuk çiçeği yaprakları 20-30 cm’ye kadar uzayabiliyor.
Kauçuk Çiçeğinin Bakımı
Kauçuk çiçeği, temel bakım standartlarına riayet edildiği müddet zarfında bakımı nispeten kolay bir bitki olarak biliniyor.
Işık : Aydınlık ortamları seven kauçuk çiçeğini direkt güneş ışığından korunmanız gerekiyor.
Sulama : Sulama sıklığı mevsimsel olarak farklılık gösteren kauçuk çiçeğini yaz döneminde haftada 2-3 sefer, kış aylarında ise haftada 1-2 kez sulamanız icap ediyor.
Sulama öncesi toprağın ıslaklığını kontrol etmek amacıyla en garanti yöntem olarak parmakla kontrol etme metodu görülüyor. Eğer parmağınız topraktan ayrıldığı vakit temiz ve kuru halde kalıyorsa sulamak için en uygun zaman olduğunu anlıyorsunuz. Aksi durumda ise sulama yapmanız kauçuk çiçeğine zarar veriyor.
Gübreleme :Kauçuk çiçeğini için ilkbahar ve yaz aylarında 15 günde bir gübreleme faaliyetinde bulunmanız yeterli oluyor.
Dinlenme :Kauçuk çiçeği; sene içerisinde birden fazla defa dinlenmeye çekiliyor. Bu süre zarfında esasında kauçuk çiçeğinin sistemi hızlı bir biçimde çalışmayı sürdürüyor. Bir başka deyiş ile bitki kendisini bir sonraki üretim için hazır hale getiriyor. Kauçuk çiçeğinin, dinlenme dönemine girdiğini, bitki çiçeğinin tepesinde bulunan kırmızı tomurcuk ucun gelişiminin durmasından anlamak mümkün oluyor.
Kauçuk Çiçeği Bakımında Pratik Bilgiler
Kauçuk çiçeği yetiştirirken sadece sulama yapmak yeterli olmuyor ek olarak birkaç gün ara ile yapraklara su püskürtülerek nem dengesi sağlanması gerekiyor.
Kauçuk çiçeği yetiştiriciliğinde sıkça rastlanan bir diğer büyük yanlış ise aşırı sulama; bitkinin yapraklarında sararmalar meydana geliyorsa ve yapraklar kahverengine dönüşüyorsa sulamanın aşırı derecede yapıldığı anlamına geliyor. Böyle bir durum ile karşı karşıya kalındığı taktirde sulama sıklığını ivedilikle azaltmanız elzem oluyor.
Kauçuk çiçeğinin yapraklarında bulunan lateks güçlü bir zehir barındırıyor. Söz konusu ağılı sıvı cilt tahrişine sebep oluyor. Bu nedenden ötürü kauçuk çiçeğinizi çocuklar ve evcil hayvanlardan uzak tutulmanız öneriliyor.
Kauçuk Bitkisinin Faydaları
NASA’nın yaptığı bir araştırmaya göre, kauçuk bitkisi, formaldehit, benzen ve trikloretilen gibi zararlı kimyasalları havadan uzaklaştırabiliyor.
Formaldehir :Uzun süreli olarak düşük dozlarda formaldehite maruz kalındığında solunum güçlüğü, egzama ve alerjik reaksiyonlara yol açabilen doğal bileşik.
Trikloretilen : Yoğun halde buharlar ve aerosol sisleri uyuşturucu etki yaparak baş ağrısı, takatsizlik, baş dönmesi ve mide bulantısına neden olabilen doğal bileşik.
Kauçuk Ağaçları Nasıl Çoğalır?
Kauçuk ağaçları, yaprak çelikleri ve kök çelikleri ile çoğaltılabiliyor.
Yaprak çelikleri ile çoğaltma işlemi:
Sağlıklı bir yapraktan, 10-15 cm uzunluğunda bir parça kesiliyor.
Yaprak kesilen kısmın, taze nemli yosun veya torf ile kaplanması gerekiyor.
Yaprak, aydınlık ve sıcak bir ortamda tutulması faydalı oluyor.
Yaprakta kökler oluşması birkaç hafta sürebiliyor.
Kök çelikleri ile çoğaltma:
Kauçuk çiçeğinin köklerinden, 10-15 cm uzunluğunda bir parça kesiliyor.
Kesilen kök parçası, taze nemli yosun veya torf ile kaplanması gerekiyor.
Kök parçası, aydınlık ve sıcak bir ortamda tutulması faydalı oluyor.
Kökte yeni sürgünler oluşması birkaç hafta sürebiliyor.