Botanik literatüründeki Latince adı Althaea officinalis olan hatmi çiçeği Ebegümecigiller (Malvaceae) familyasına mensup olup ana yurdu olan Çin’in yanı sıra Avrupa, Asya ve Amerika’da doğal olarak yetişiyor. Ebegümecigiller ailesi dünyada ortalama olarak 80 cins ve 1.000 kadar türü bünyesinde barındırıyor. Ticari kıymeti yüksek bamya, pamuk, kakao, ıhlamur, hibiscus gibi türler Ebegümecigiller familyasının en meşhur üyeleri olarak tanınıyor. Ülkemizde Ebegümecigiller ailesi 14 cins ve 56 tür ile temsil ediliyor. Bu türler arasında en popüler olanları; Malvaceae Althaea L., Abutilon Mill., Alcea L., Abelmoschus Medik., Brachychiton Schott & Endl., Corchorus L., Hibiscus L., Malope L., Malva L., Malvella Jaub. & Spach, Tilia L. şeklinde ön plana çıkıyor. Hatmi çiçeği ise Ebegümecigillere dâhil, uzun ömürlü bir bitki olarak memleketimizde doğal yaşam içinde yayılım gösteriyor. Uluslararası camiada marshmallow namıyla anılan hatmi çiçeği Türkiye’de deli hatmi, deve gülü, hire çiçeği, silindir çiçeği veya gülhatmi olarak adlandırılıyor.
Hatmi çiçeği bitkisinin bilimsel tanımlamasında kullanılan Althaea kelimesi antik Grekçe’de "tedavi ediyorum" manasına geliyorken, modern ismine vesile olan marshmallow şekerlemelerinin ise bu şekilde ifade edilmesinin sebebi bir zamanlar şekerlemelerin hatmi çiçeği kökünden imal edilmesi olarak gösteriliyor. Antik çağlardan günümüze binlerce yıldır tıp alanında kullanıldığı bilinen hatmi çiçeğini tıbbın babası olarak bilinen Hipokrat’ın yara, ezilmelerin tedavisinde ve kan kaybını engellemede kullandığı biliniyor. Yine antik tıp ve farmakoloji bilgini Dioscorides’in hatmi çiçeği kökünden dizanteri ve böbrek taşı tedavisinde faydalandığı kaydediliyor. Günümüzde hatmi çiçeği ekstraktlarının cildi yumuşatan merhem imalatında, müshil yapımında ve ağız bakım karışımlarında sıkça değerlendirildiğine şahit oluyoruz. Bununla birlikte hatmi çiçeğinin farklı renklerdeki çiçekleri ve yaprakları ile oluşturulan karışımların üst solunum yolu enfeksiyonları, boğaz ağrısı, öksürük, karın ağrıları ve yoğun kaşıntıya neden olan cilt rahatsızlıklarının tedavisinde yaygın olarak tercih edildiği görülüyor. Fakat bu noktada önemli bir durum söz konusu; bilhassa yaşlıların ananevi öğretilere binaen bitkisel tedavilere yöneldiği raporlarda yer alıyor. Bitkilerin bilinçsiz şekilde tüketilmesi kimi zaman daha ciddi rahatsızlıklara yol açabiliyor. Eğer tıbbi yardımın yanı sıra alternatif olarak bitkilerden yararlanmak istiyorsanız hekiminize danışmanız uzmanlarca şiddetle tavsiye ediliyor.
**Marshmallow: Lokumu andıran bir tür yumuşak şekerleme çeşidi.
Hatmi Çiçeği Yetiştirirken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Hatmi Çiçeğinde Toprak Nasıl Olmalı?
Hatmi çiçeği yetiştirirken toprak seçimi büyük önem taşıyor. Bünyesinde hastalıklı organizmalar ve yabani otlar barındırabileceğinden bahçe toprağı hatmi çiçeği saksıları için pek tercih edilmiyor. Onun yerine belli bir ölçüde nemi tutan ve besleyici saksı toprağı karışımı, hatmi çiçeğinin sağlıklı biçimde gelişim göstermesi adına ideal bir seçim olarak görülüyor.
Hatmi Çiçeği Sulaması Nasıl Yapılır?
Hatmi çiçeğinin tohumlarını toprakla buluşturmanızın hemen ardından püskürtmeli bir şişe kullanarak can suyu vermeniz, bu canlı çiçek tohumlarının derin noktalara kaymasını engeller. Hatmi çiçeğinin sulama işlemini gerçekleştirirken oda sıcaklığında su kullanmanız öneriliyor. Daima nemli topraklarda yetişmekten haz duyan hatmi çiçeğini sularken aşırıya kaçmamanız gerekiyor. Çünkü ihtiyacından fazla su ile karşı karşıya kalan hatmi çiçeğinin köklerinde hastalıklar meydana gelebiliyor. Hatmi çiçeği sulamasında dikkat gerektiren bir başka nokta ise sulama esnasında bitkinin yapraklarına kesinlikle su değdirilmemeli. Dipten sulama metodu yaprakları sudan korumak adına kolaylık sağlıyor.
Hatmi Çiçeği Işık Sever Mi?
Hatmi çiçeği özellikle büyüme sürecinde güneş ışığına çokça ihtiyaç duyuyor. Sağlıklı bir gelişim gerçekleştirmesi için günlük 10-12 saat arası güneş ışığı almalı. Yeterli şekilde güneşlenmez ise fideleri güneş ışığının bulunduğu noktaya doğru eğiliyor.